Nieuws 2024


Somber windstil herfstweer zorgt voor hoge elektriciteitsprijzen (Bron: KNMI)

Foto: John Kreukniet | Bocholtz

Door de transitie naar duurzame energie speelt het weer een steeds grotere rol in de elektriciteitsproductie. De zon moet schijnen voor de opwek van zonne-energie, en de wind moet waaien voor windenergie.

In de afgelopen dagen is het bewolkt (duister) en nagenoeg windstil (luw). Door deze combinatie is er zeer weinig productie van duurzame energie, wat leidt tot hoge prijzen op de elektriciteitsmarkt. In het Duits is dit type weer bekend als “Dunkelflaute”. In het Nederlands hebben we er nog geen goed woord voor. “Duisterluwte” zou een alternatief Nederlands woord kunnen zijn. (Lees verder. . .)


2024 eerste jaar met een gemiddelde temperatuur boven 1,5°C (Bron: Copernicus)

Volgens de Europese klimaatdienst Copernicus wordt 2024 het eerste jaar waarin de gemiddelde temperatuur boven de 1,5 graad komt ten opzichte van het pre-industriële tijdperk.

In 2015 werd in Parijs een internationaal verdrag ondertekend dat de ondertekenaars er wettelijk toe verplicht de klimaatverandering tegen te gaan. In 2015 kwamen zij voor het allereerst overeen samen een zware inspanning te leveren om: de opwarming van de aarde onder 1,5 °C te houden.

Van 11 tot en met 20 november vindt in Azerbeidzjan een klimaattop plaats en zal er verder worden aangedrongen op “het stellen van nieuwe, ambitieuze doelen”.


Wat is een koudeput, die de hevige overstromingen in Spanje veroorzaakte? (Bron: NOS)

Het zijn de ergste overstromingen van deze eeuw in Spanje: ze hebben aan bijna honderd mensen het leven gekost en de ravage op sommige plekken in het zuidoosten van het land is enorm. Hoe kon het noodweer zo’n extreme vorm aannemen?

Boosdoener is een zogenoemde koudeput, legt NOS-weerman Marco Verhoef uit. “Hoog in de lucht, op zo’n 5 kilometer hoogte, bevindt zich een een bel met koude lucht in een lagedrukgebied. Dat lagedrukgebied is afgesnoerd geraakt, wat wil zeggen dat het zit ingeklemd tussen hogedrukgebieden en moeilijk weg kan.” (Lees verder. . .)


Klimaatdoel 2030 raakt uit zicht; extra beleid met snel effect nodig (Bron:PBL)

Foto: Henk Hover | Geleen

Het is heel erg onwaarschijnlijk dat Nederland het wettelijke klimaatdoel van 55 procent emissiereductie in 2030 haalt. Met het huidige uitgewerkte beleid (‘vastgesteld en voorgenomen’) liggen we op schema voor een broeikasgasemissiereductie van 44 tot 52 procent in 2030 ten opzichte van 1990.

Doorrekenbare plannen (‘geagendeerd beleid’) voegen daar netto weinig aan toe: 45 tot 52 procent reductie. Alleen extra beleid dat snel reducties oplevert kan het doel dichterbij brengen.

Om het doel met 50 procent kans te halen is nog 16 megaton CO2-equivalenten extra uitstootreductie in 2030 nodig, om het doel met een heel erg grote kans (95 procent) te halen is nog 24 megaton extra reductie nodig. (Lees verder. . .) 


EU landen zijn het eens over gezamenlijk standpunt op klimaattop (Bron: NOS)

Foto: AFP

De lidstaten van de Europese Unie zijn het eens geworden over een gezamenlijk standpunt op de klimaattop volgende maand in Azerbeidzjan. De EU gaat op COP29 in Bakoe onder meer oproepen om de opwarming van de aarde tot maximaal 1,5 graad te beperken en zal verder aandringen op “het stellen van nieuwe, ambitieuze doelen”.

“De EU zal een leidende rol blijven spelen in de internationale inspanningen om de opwarming van de aarde te beperken, en zal oproepen tot solidariteit met kwetsbare landen en gemeenschappen in deze collectieve strijd. Want klimaatverandering spaart geen enkel land, gebied, of regio.” (Lees verder. . .)


Wetenschappers: kritieke en onvoorspelbare fase klimaatcrisis breekt aan (Bron: NOS/Oxford Academic)

Bron afbeelding: Oxford Academic

Een coalitie van 15.000 wetenschappers waarschuwt opnieuw voor een onomkeerbare klimaatramp. In een rapport van Oxford Academic staat dat de wereld voor een “kritieke en onvoorspelbare nieuwe fase in de klimaatcrisis” staat.

Volgens de experts stoot de wereld meer broeikasgassen uit dan ooit tevoren, was de oceaan afgelopen jaar warmer dan ooit en werden temperatuurrecords met enorme marges verbroken. “De omstandigheden waar we de planeet in hebben gebracht, zijn nog nooit door ons of onze prehistorische soortgenoten waargenomen.”
(Lees verder. . .)


Opwarming op Spitsbergen 4 keer sneller dan in Nederland. (Bron: KNMI)

De temperaturen op Spitsbergen, een archipel in het noordpoolgebied, blijven onder invloed van klimaatverandering en allerlei versterkende klimaatmechanismen keihard doorstijgen. 

Spitsbergen wordt ook wel de hotspot van klimaatopwarming genoemd, omdat de eilandengroep in de afgelopen 60 jaar met ongeveer 6 graden is opgewarmd, wat neerkomt op 1 graad per 10 jaar. De opwarming op Spitsbergen gaat ruwweg 4 zo snel als Nederland, en 8 keer zo snel als het wereldgemiddelde. (Lees verder. . .)


Meer dan de helft van elektriciteitsproductie komt uit hernieuwbare bronnen (Bron: CBS)

De elektriciteitsproductie uit hernieuwbare bronnen is in de eerste helft van 2024 gestegen naar 32,3 miljard kWh. Hiermee kwam het aandeel hernieuwbare elektriciteit op 53 procent van de totale elektriciteitsproductie.

De invoer van elektriciteit steeg en de uitvoer nam af. Nederland heeft per saldo in de eerste 6 maanden van 2024 2,3 miljard kWh meer uitgevoerd dan ingevoerd. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers. (Lees verder. . .)


Uitzonderlijk veel water in de Maas afgelopen zomer (Bron: Copernicus)

Door de soms hevige regenval in delen van Frankrijk, België en Limburg voerde de Maas afgelopen zomer veel meer water af dan gebruikelijk. Volgens de Europese klimaatdienst Copernicus stroomde er in de maanden juni, juli en augustus gemiddeld zelfs uitzonderlijk veel water door de Maas.

Daarentegen was het met name in delen oost en zuid-oost Europa juist veel droger dan gemiddeld. In sommige gebieden stroomde er in de voorbije zomer uitzonderlijk weinig water door rivieren.


Extreme regenval in midden-Europa twee keer zo waarschijnlijk door klimaatverandering (Bron: KNMI)

In september kreeg midden-Europa te maken met extreem veel regen door storm Boris. Zelfs nu, met klimaatverandering, was dit een extreme gebeurtenis die niet vaker voorkomt dan eens in de honderd jaar.

Door klimaatverandering is de kans op zo’n extreme regenval verdubbeld en viel er minstens 7 procent meer regen. Dat blijkt uit onderzoek van World Weather Attribution (WWA), een internationaal team van wetenschappers waar het KNMI deel van uitmaakt. (Lees verder. . .)