2020
- 2020 warmste jaar voor Europa
- 2020 wereldwijd vergelijkbaar warm met 2016
- 2011 – 2020 wereldwijd warmste decennium
(Bron: Copernicus aarde-observatieprogramma Europese Unie)
Sinds het begin van de wereldwijde metingen in 1850 was een jaar nog niet eerder zo warm in Europa. De gemiddelde temperatuur (dag en nacht) kwam 1,6 graden hoger uit dan in de periode 1850 – 1900.
De meteorologische winter (december 2019 tot februari 2020) was bijna 1,4 graden warmer dan de winter van 2016, de tot toen warmste Europese winter. De vorige vijf jaren waren voor Europa waren ook al de warmste van de afgelopen tien jaar.
Wereldwijd was 2020 net zo warm als 2016. In vergelijking met de periode 1981-2010 was het 0,6 graden warmer en 1,25 graden warmer dan de periode 1850-1900. De grootste jaarlijkse temperatuurafwijking van het gemiddelde over 1981-2010 werd geregistreerd in het noordpoolgebied en het noorden van Siberië, meer dan 6 graden boven het gemiddelde. (Lees verder. . .)
Ouderwetse winters goed voor vlinders? (Bron: Nature Today)
Vlinderliefhebbers gaan er altijd vanuit dat koude winters goed zijn voor vlinders. Kwakkelwinters, zoals we de afgelopen jaren zoveel hebben, zouden niet goed zijn en een van de vele oorzaken zijn voor de achteruitgang van vlinders. Maar is dat ook zo?
Gelukkig hebben we hier in Nederland, en ook in Groot-Brittannië, meetnetten die daar informatie over geven. Doordat in die meetnetten op een gestandaardiseerde manier wordt geteld en omdat de routes al jarenlang (in Groot-Brittannië vanaf 1976 en in ons land vanaf 1990) op diezelfde manier worden geteld, kunnen we de resultaten vergelijken met de weersgegevens die ook op vastgestelde manier worden verzameld.
Een aantal verbanden zijn evident, zoals dat warm zomerweer zorgt voor veel vlinders, maar ook de wintertemperaturen blijken van invloed. (Lees verder. . .)
Opnieuw hooikoorts met kerst en oud en nieuw (Bron: Nature Today)
Foto: 01-01-2020 | Mechelen
De eerste hazelaars staan nu al in bloei. Door de aanhoudend zeer hoge temperaturen zullen komende week steeds meer struiken in bloei komen.
Mensen die gevoelig zijn voor de hazelaar moeten de komende weken dus rekening houden met hooikoortsklachten. Ook de eerste elzen zullen binnenkort in bloei komen. Door de gestegen temperatuur begint het hooikoortsseizoen steeds vaker al in december. (Lees verder. . .)
Recordwarm jaar voor KNMI weerstation MAA en De Bilt (Bron: Meteo Limburg/KNMI)
De gemiddelde jaartemperatuur (dag- en nachtgemiddelden sinds 1946) over 2020 is op de luchthaven in Beek uitgekomen op 12,0 graden. Dit is 1,3 graden warmer dan normaal en dat is op jaarbasis extreem veel.
Een gemiddelde jaartemperatuur van 12,0 graden is normaal voor gebieden in Frankrijk ruim 500 kilometer ten zuiden en zuidwesten van Zuid-Limburg, oa in Rennes, Le Mans en net ten noorden van Lyon. (Lees verder. . .)
Voor De Bilt was 2020 samen met 2014 het warmste jaar sinds tenminste 1901, het begin van de metingen aldaar.
De gemiddelde temperatuur was 11,7 °C. Het was ook het zevende zeer warme jaar op rij. Dit beeld past in de trend van een opwarmend klimaat. Bijna alle maanden waren warmer dan normaal. (Lees verder. . .)
Update wereldwijde klimaatdataset toont grotere opwarming (Bron: KNMI / Met Office)
De Britse weerdienst Met Office en de universiteit van East Anglia hebben een update van één van de belangrijke datasets gemaakt waarop de wereldgemiddelde temperatuur gebaseerd is. In de nieuwe versie, HadCRUT5, is de wereldgemiddelde opwarming zo’n 0,16 ºC sterker dan die in de voorgaande versie.
Drie verbeteringen
Er worden in HadCRUT5 meer waarnemingen van weerstations op land en zee verwerkt – een gevolg van het langzaam vrijkomen van nieuwe datareeksen en het digitaal beschikbaar maken van oude gegevens. Een andere verbetering betreft hoe er omgegaan wordt met de veranderingen in de manier van temperatuur meten vanaf 1850 tot eind 20e eeuw – vooral een punt van aandacht op schepen. Het meest vernieuwend aan deze dataset is een verbeterde analyse voor gebieden waar het netwerk van meteorologische stations erg dun is. (Lees verder. . .)
Winter in Limburg steeds zachter | Koudste dag steeds warmer (Bron: Meteo Limburg/KNMI)
Door de klimaatverandering worden steeds hogere wintertemperaturen gemeten in Limburg. Met name de de stijging van de gemiddelde temperatuur in 2e decade van januari is opvallend.
Van1988 tot 2020 was deze 10-daagse periode bijna 3 graden warmer dan in dezelfde periode van 1955 tot 1988. Opmerkelijk is dat de 3e januaridecade juist iets kouder werd. (Lees verder. . .)
Landelijk (De Bilt) wordt de jaarlijks koudste dag steeds warmer. In Nederland was er tot nu toe ieder jaar minimaal één dag met een gemiddelde temperatuur onder het vriespunt. Echter, door klimaatverandering neemt het aantal koude dagen af.
Volgens de KNMI-klimaatscenario’s zet de opwarming van de koudste dag door. Het scenario met de sterkste veranderingen geeft zelfs aan dat rond 2085 de temperatuur op de gemiddeld koudste dag boven het vriespunt kan komen te liggen (Figuur 1). Natuurlijk is er in de toekomst ook variabiliteit rond dit gemiddelde en blijven ook dan dagen (ver) onder het vriespunt voorkomen. (Lees verder. . .)
Klimaatakkoord 5 jaar oud
Op 12 december 2015 werd het Klimaatverdrag in Parijs gepresenteerd met als belangrijkste doel; de gemiddelde temperatuur op de aarde mag niet meer dan 2 graden Celsius stijgen ten opzichte van het pre-industriële tijdperk.
Landen streven ernaar dat de temperatuur maximaal 1,5 graden Celsius stijgt. Wetenschappers denken dat een gemiddelde stijging van meer dan 2 graden de klimaatsystemen op aarde ernstig kan verstoren.
Op de vijfde verjaardag van het klimaatakkoord vond er een virtuele klimaattop plaats.
Boseigenaren ervaren steeds meer gevolgen van klimaatverandering, snel maatregelen nodig (Bron: Nature Today)
Uit een enquête onder Nederlandse boseigenaren blijkt dat tachtig procent steeds meer last heeft van natuurlijke verstoringen te linken aan klimaatverandering, zoals droogte, stormschade en insectenschade.
Veel boseigenaren overwegen daarom klimaatslimme aanpassingen te maken in hun beheer. Hier zijn wel grote investeringen voor nodig, bijvoorbeeld de aanplant van klimaatbestendige soorten. (Lees verder. . .)
Op-twee-na warmste herfst met op-twee-na zonnigste november (Bron Meteo Limburg)
De meteorologische herfst (september-november) was dit jaar 1,3 graden warmer dan normaal.
Voor de KNMI-post in Beek, waar ruim 75 jaar dagelijks temperatuurmetingen worden verricht, betekende dit dat daar slechts twee herfst-seizoenen warmer waren dat dit jaar: 2006 (recordwarm) en 2014. (Lees verder. . .)
In De Bilt komt de meteorologische herfst op de vierde plaats in de lijst warmste herfstseizoenen. De gemiddelde temperatuur was er 11,8 °C tegen 10,6 °C normaal. (Bron KNMI)
Sinds het begin van de metingen hier (1901) kwam er niet eerder zo laat in het jaar een tropische dag voor, op 15 september. September en november waren droog en zonnig, terwijl oktober nat en somber was. (Lees verder. . .)
Natuurrampen, klimaatverandering en humanitaire hulp (Bron: Rode Kruis)
De wereld warmt op. En een warmere wereld is een wereld met meer extreem weer. Orkanen worden heftiger, hittegolven komen vaker voor en in veel regio’s valt er meer of juist minder regen. Niet pas in 2050 of 2100, maar nu al.
Dat heeft meer gevolgen dan je denkt. Voor de mensen die de rampen moeten ondergaan, maar ook voor hun vee en gewassen. Vooral voor arme mensen en inwoners van conflictgebieden is dat laatste een nekslag. (Lees verder. . .)
Afname CO2-uitstoot door coronamaatregelen, maar C02-concentratie in de atmosfeer blijft stijgen (Bron: KNMI/NOAA)
De coronacrisis beïnvloedt ons dagelijks leven. We hebben ons gedrag moeten aanpassen om verspreiding van het virus tegen te gaan. Deze veranderingen in gedrag hebben ook invloed op de hoeveelheid energie die we gebruiken en de hoeveelheid broeikasgassen die we uitstoten. (Lees verder. . .)
Wereldwijd was er een afname van 8,8 procent in CO2-uitstoot in de eerste helft van 2020 ten opzichte van dezelfde periode in 2019. Echter, de concentratie CO2 in de atmosfeer blijft stijgen. Zo blijkt uit de maandelijks gemiddelden gemeten op Mauna Loa Observatory, Hawaii.
Ten opzichte van oktober vorig jaar is CO2-concentratie met 2,76 ppm toegenomen. De concentratie broeikasgassen heeft inmiddels het hoogste niveau bereikt in 3 miljoen jaar. Zo blijkt uit het laatste rapport van United in Science. (Lees verder. . .)
De opwarming anders bekeken (Bron: KNMI)
Door de klimaatopwarming krijgen we minder koude en meer warme dagen. Natuurlijk waren er vroeger ook warme dagen en zijn er ook nu koude dagen. Sterker nog, in de frequentieverdeling van de temperatuur blijft van de meeste dagen de temperatuur ongewijzigd.
Zo bekeken is de opwarming het gevolg van een klein aantal dagen waarvoor de temperatuur sterk toeneemt van koud naar warm, terwijl de temperatuur van verreweg de meeste dagen gelijk blijft. Hoe zit dat? (Lees verder. . .)
Herfstkleuring komt laat op gang door aanhoudend hoge temperaturen
(Bron: Nature Today)
2020 voert samen met 2014 en 2007 de lijst aan van warmste jaren sinds 1901. September was met een gemiddelde van 15,1°C in De Bilt volgens het KNMI een warme maand en augustus met 20,4°C zelfs een zeer warme maand. In combinatie met het ontbreken van nachtvorst zorgt dat voor het traag op gang komen van de bladverkleuring.
Het is natuurlijk niet zo dat er nog helemaal geen bladeren verkleuren. Het is al 4 oktober en de dagen worden al flink korter. Hierdoor maken de bomen minder van het groene chlorofyl aan. Adere kleurstoffen in de bladeren krijgen daardoor de kans om zichtbaar te worden. Door de hoge temperaturen ligt de productie van het plantenhormoon auxine hoger dan normaal, wat er voor zorgt dat het kurklaagje tussen het blad en de tak minder snel gevormd wordt. Dit vertraagt ook de bladverkleuring en bladval. (Lees verder. . .)
Extreme weersomstandigheden en de tuin (Bron: Nature Today)
We zijn er inmiddels (bijna) allemaal van doordrongen dat er de aarde opwarmt en dat dat leidt tot een klimaatcrisis. De consequenties blijven natuurlijk niet uit. De impact op het natuurlijke leven om ons heen is al zichtbaar. Wat merken we van klimaatverandering in onze tuinen en wat kunnen we hier aan doen?
De klimaatverandering is nu al waarneembaar. Zo komen planten tegenwoordig aanzienlijk eerder in blad dan halverwege de vorige eeuw, wat grotendeels is ingegeven door de opwarming van de aarde. In Nederland verschuiven de seizoenen, lijkt het. Dat werkt ook door op het verschijnen van insecten, de eileg en de trek van vogels en op bijvoorbeeld de winterslaap van (zoog)dieren. Niet voor alle planten- en diersoorten gaat deze verschuiving even hard, waardoor relaties in de voedselketen worden verstoord.
Een ander gevolg van de klimaatverandering is dat we steeds vaker te kampen hebben met extreme weersomstandigheden als langdurige droogte, stormen en (aanhoudende) stortbuien. Extreme weersomstandigheden zijn al van erg dichtbij merkbaar; tot in de eigen tuin. (Lees verder. . .)
Iedere druppel telt (Bron: L1)
Ook 2020 laat zien dat de weerextremen door het snel veranderende klimaat uiterst serieus moeten worden genomen. Na reeds 2 droge jaren op rij namen de droogteproblemen dit jaar verder toe en was een oproep van de waterbedrijven opnieuw nodig om het waterverbruik drastisch te reduceren.
Om water te besparen kun je thuis natuurlijk minder vaak de kraan open zetten, maar aanpassingen in huis kunnen ook een slok op een borrel schelen. Water is niet meer vanzelfsprekend. Hoe gaat Limburg daarmee om? Hoe vinden we een manier om water anders te gebruiken voor de toekomst? (Lees verder. . .)
Klimaatverandering vervroegt Limburgse wijnoogst (Bron: 1Limburg/L1)
Door de klimaatverandering begint de druivenoogst bij de Limburgse wijngaarden steeds vroeger. Werden de druiven eerst nog in de loop van oktober geplukt, nu moeten de druivenplukkers al half september aantreden om het fruit van de stokken te halen.
Het warmere en drogere klimaat in Limburg dwingt de wijnboeren om sommige druivenrassen eerder te plukken. “Anders worden de wijnen gewoon veel te alcoholisch en dan gaat dat branden en dat is eigenlijk de grootste concurrent voor de aromavorming” (Lees verder. . .)
15-09-2020: 34,3 graden | hoogst gemeten septembermaximum in Beek en recordlate hitte (Bron: Meteo Limburg / KNMI)
Dinsdag 15 september 2020 meldde de KNMI-post op de luchthaven in Beek een maximumtemperatuur van 34,3 graden. Dit was de hoogste september-temperatuur aldaar sinds het begin van de metingen in 1947. Ook was het hier nog niet eerder zo warm, zo laat in het jaar.
Volgens de laatste klimaatrapporten van het KNMI en IPCC zal het in najaar steeds vaker zomers warm (25 graden of meer) tot tropisch warm (30 graden of meer) worden.
Warmste zomer noordelijke halfrond (Bron: NOAA)
Sinds het begin van de wereldwijde metingen in 1880 was de meteorologische zomer (juni t/m augustus) op het noordelijk halfrond nog niet eerder zo warm als dit jaar. De gemiddelde temperatuur lag 1,17°C hoger dan normaal.
De warmste zomers tot dit jaar waren 2016 en 2019 (Lees verder. . .)
Klimaatverandering en biodiversiteit (Bron: WWF)
Klimaatverandering wordt nog niet vaak gezien als een grote oorzaak van verlies van biodiversiteit. Maar wetenschappers zien nu de gevolgen van stijgende temperaturen voor wilde dieren.
Het is duidelijk dat veel soorten de komende jaren in de problemen komen als de temperatuur blijft stijgen. Soorten die gewend zijn aan bepaalde omstandigheden verplaatsen zich nu al. Dat heeft weer invloed op andere gebieden. En in die gevallen dat ze zich niet kunnen verplaatsen, hebben ze grote moeite om te overleven in hun
veranderende leefomgeving. Lees hier het Living Planet Report 2020
CO2-uitstoot blijft stijgen ondanks COVID-19 (Bron: NOAA / United in Science)
Na een tijdelijke daling van de CO2-uitstoot door de economische vertraging vanwege COVID-19, neemt de uitstoot nu weer toe. De concentratie broeikasgassen heeft inmiddels het hoogste niveau bereikt in 3 miljoen jaar. Zo blijkt uit het laatste rapport van United in Science. (Lees verder. . .)
Wereldwijd zal 2016 – 2020 de boeken in gaan als de warmste periode sinds het begin van de metingen in 1880.
Reconstructie temperatuurverloop afgelopen 500 miljoen jaar (Bron: Terra X-ZDF)
2020 een van de warmste jaren ondanks La Niña (Bron: KNMI)
Een La Niña geeft juist een koelend effect op de wereldgemiddelde temperatuur. Voor dit jaar verwacht de WMO echter dat deze afkoeling niet sterk genoeg is om de temperatuurstijging door klimaatverandering te compenseren.
Het jaar 2020 is dan ook nog steeds op weg om een van de warmste jaren in de metingen te worden. Voor de meeste continentale gebieden worden temperaturen boven normaal verwacht. Lees hier het hele klimaatbericht.
Op vier-na-warmste zomer in Limburg (Bron: Meteo Limburg)
De meteorologische zomer van 2020 is volgens Meteo Limburg in onze provincie de op vier-na-warmste geworden sinds het begin van de metingen in 1946 op de luchthaven in Beek.
Op het KNMI-weerstation aldaar bedroeg de gemiddelde etmaaltemperatuur (dag en nacht) van juni tot en met augustus 18,9 graden. Dit is één graad warmer dan normaal. Over de afgelopen 75 jaar waren hier alleen de zomers van 2019, 2018,1994 en 2003 nog warmer. (Lees verder. . .)
Augustus was voor de KNMI-post hier zelfs recordwarm. De gemiddelde maandtemperatuur (dag en nacht) bedroeg 21,2 graden en dat is ongeveer drie graden warmer dan normaal.Tot dit jaar was augustus 1997 de warmste oogstmaand met een maandgemiddelde van 20,9 graden. (Lees verder. . .)
Vruchtenrijping bomen bijna drie weken vervroegd (Bron: Nature Today)
Uit duizenden waarnemingen van vruchtenrijping sinds 1902 blijkt dat de vruchten van wilde lijsterbes, gewone vlier, zomereik en witte paardenkastanje deze eeuw bijna drie weken vroeger rijp zijn dan 50 jaar geleden.
Het warme voorjaar en de warme zomer zorgen ook dit jaar voor vroeg vallende eikels. De droogte en hitte zorgt daarnaast ook nog voor vroeg vallende bladeren. Momenteel zien we op veel plaatsen dat de eerste eiken hun eikels al laten vallen.
Het zijn niet alleen de eikels die aangevreten zijn die al vallen, maar ook gewoon rijpe volgroeide eikels. Vijftig jaar geleden lieten de meeste zomereiken hun eerste eikels pas in de tweede helft van september vallen. Dit jaar verwachten we de piek van de vallende eikels rond eind augustus, begin september: zo’n drie weken eerder dan vijftig jaar geleden. (Lees verder. . .)
De gemiddelde temperatuur in tijden van klimaatverandering (Bron: KNMI)
De gemiddelde temperatuur in Nederland van het volgende jaar kan het beste worden geschat met de gemiddelde temperatuur in de voorgaande twaalf jaar.
Bij een langere periode van middelen is de schatting door het opwarmende klimaat te koud. Bij een kortere periode kan de schatting door toevallige fluctuaties te koud of juist te warm uitvallen. Hoe werkt dit middelen in een opwarmend klimaat? (Lees verder. . .)
Forse toename aantal warme nachten sinds 1951 (Bron: KNMI)
Sinds de tweede helft van de vorige eeuw is het aantal warme nachten verdrievoudigd. Het aantal warme nachten per jaar is het grootst in het zuiden van het land en in de buurt van de zee.
Een warme nacht is een nacht met een hoge minimumtemperatuur. Meestal wordt hiervoor de minimum etmaaltemperatuur gebruikt, maar het aantal warme nachten met een hoge minimum nachttemperatuur is veel groter.
Op het weerstation in Beek is het aantal nachten met een minimumtemperatuur van 18 graden of meer t.o.v. de periode 1951 – 2000 zelfs verviervoudigd. (Lees verder. . .)
Macrofauna in beken lijdt zwaar onder extreme droogte (Bron: Nature Today)
Door de extreem droge zomers in Nederland de afgelopen jaren verdwijnen steeds meer kleine diertjes die in beken leven: de macrofauna.
Tussen 2018 en 2019 analyseerden onderzoekers van Wageningen Environmental Research in samenwerking met waterschappen het verschil in macrofaunadiversiteit van verschillende beken. Zo wilden ze meer te weten te komen over de weerstand en veerkracht van de macrofauna in de beken.
De macrofauna in beekjes speelt een belangrijke rol in het ecosysteem: ze is essentieel voor het opruimen van organisch afval zoals bladeren en dient als voedsel voor vissen en vogels. Veel kenmerkende macrofauna in beken is inmiddels zeldzaam geworden en komt op nog maar een klein aantal plekken in Nederland voor. (Lees verder. . .)
Droog voorjaar: vijf effecten op vogels (Bron Nature Today/KNMI)
Een keiharde bodem, een uitdrogend vennetje of stuivend zand in de duinen. Wat doet de droogte van dit voorjaar met broedvogels? Op basis van enkele indrukken uit het veld lopen we vijf effecten langs. Niet voor iedere soort lijkt het neerslagtekort overigens negatief uit te pakken.
Tot juni stevenden we af op een recorddroogte, laat een figuur op de website van het KNMI zien. Er viel veel te weinig neerslag, en wat er viel, verdampte snel tijdens zonnige dagen. De laatste week valt er weer wat neerslag. Voorlopig volgt dit jaar de lijn van de vijf procent droogste jaren ooit gemeten. (Lees verder. . .)
Lente steeds vroeger (Bron: KNMI)
Door de opwarming van de aarde is het gemiddeld steeds eerder lenteweer. Tegenwoordig begint in vrijwel het hele noordelijk halfrond het lenteweer een paar weken eerder dan een eeuw geleden.
Deze bevindingen zijn gebaseerd op de eerste week waarin de temperatuur gemiddeld (7 dagen, dag en nacht) boven de 10ºC uitkomt. Alternatieven zijn de eerste dag met maximumtemperatuur boven de 15ºC of 20 ºC (een warme dag). Voor Nederland geven deze en andere definities een vergelijkbaar resultaat, maar in gebieden met grote temperatuurschommelingen in de lente, zoals de oostelijke helft van Noord-Amerika, zijn de verschillen groter. (Lees verder. . .)
Klimaatverandering en gezondheid (Bron: Atlas leefomgeving)
De gemiddelde temperatuur op aarde stijgt door klimaatverandering. Ook in Nederland stijgt de jaargemiddelde temperatuur. Dit betekent gemiddeld warmere zomers, met een grotere kans op meer en langere hittegolven, maar ook warmere winters.
Hitte en gezondheid krijgt steeds meer aandacht. In 2018 is bijvoorbeeld het eerste congres Hittestress georganiseerd. Tijdens de hittegolf van 2019 vielen 400 extra doden die te relateren waren aan extreme hitte. Veelal waren dit ouderen boven de 75 jaar.
Ouderen merken minder snel dat ze dorst hebben, waardoor uitdroging snel voorkomt. Bovendien werken koelende mechanismen in het lichaam minder goed als je ouder bent. (Lees verder. . .)
2020 bij drie vroegste lentes ooit (Bron: Nature Today)
Door de extreem warme winter loopt de ontwikkeling van planten vijf weken voor op de gemiddelde ontwikkeling van vijftig jaar geleden en 2,5 week voor op het gemiddelde van de afgelopen 19 jaar. Hiermee is de start van de lente gelijk aan die van 2008 en 2016 die de vroegste ooit waren.
Als we de bloeiwaarnemingen van sneeuwklokje, hazelaar, els, gele kornoelje, klein hoefblad, sleedoorn en speenkruid dit jaar vergelijken met de normaal dan is de bloei in 2020 35 dagen eerder. In 2016 begon de gele kornoelje al op 19 januari te bloeien. Dit jaar was dat 3 februari, nog steeds zeer vroeg met een normaal van 13 maart en nog twee weken vroeger dan het gemiddelde van de afgelopen 19 jaar. (Lees verder. . .)
Limburg: op twee na zachtste winter sinds 1946 (Bron: Meteo Limburg) Landelijk: op een na zachtste winter sinds 1901 (Bron: KNMI)
De meteorologische winter van december tot en met februari was in Limburg de op twee zachtste winter. Dat blijkt uit de metingen van het KNMI-weerstation op de luchthaven bij Beek sinds 1946.
Volgens Meteo Limburg waren alleen de winters van 2007 en 2016 nog iets zachter dan dit jaar. De hoogste temperatuur werd op zondag 16 februari gemeten: 18,3 graden te Arcen.
Het aantal vorstdagen (minima op anderhalve meter hoogte onder het vriespunt) bedroeg op de Zuid-Limburgse luchthaven tijdens deze drie maanden slechts 18 (normaal 33). Slechts twee winters, die van 2014 (13) en 2017 (15) kenden minder vorstdagen. (Lees verder. . .).
Landelijk was deze winter de op één na zachtste winter sinds 1901, het begin van de metingen. De temperatuur lag gemiddeld op 6,4 °C tegen 3,4 °C normaal. De zachtste winter was die van 2006-2007 met 6,6 °C.
Op 21 januari werd in Maastricht met -5,4 °C de laagste temperatuur van deze winter bereikt. Het Limburgse Ell registreerde deze dag bij hardnekkige mist de eerste en enige ijsdag van deze winter. De hoogste temperatuur werd hier op 16 februari gemeten, maar liefst 18,1 °C. (Lees verder. . .)
Uitzonderlijk vroege bloei elzen (Bron: Nature Today)
Door de hoge temperaturen komen bomen en kruidachtige planten dit jaar zeer vroeg in bloei. Naar verwachting komt de gemiddelde temperatuur over januari en februari uit op 5,9 graden.
Als het zachte weer aanhoudt tot in maart, is de kans groot dat het berkenpollenseizoen al eind maart op gang komt en begin april piekt. (Lees verder. . .)
Paddentrek al begonnen (Bron: padden.nu)
Door het zachte en natte januariweer is de paddentrek dit jaar al eind januari op gang gekomen.
Doorgaans begint de paddentrek eind februari/begin maart als de temperatuur een aantal opeenvolgende nachten boven de 6 graden blijft. (Lees verder. . .)
Invloed van klimaatverandering op voedselketens
Diverse dierensoorten reageren verschillend op veranderingen in temperatuur en neerslag. Hierdoor treden veranderingen op in voedselketens. Een goed onderzocht voorbeeld is de voedselketen van zomereik-wintervlinder-koolmees.
De rupsen van de wintervlinder leven van jonge bladeren van de zomereik. Koolmezen in bossen voeren hun jongen voor een belangrijk deel met rupsen van de wintervlinder. Eiken, rupsen en koolmezen worden ieder door verschillende factoren gestimuleerd tot ‘voorjaarsactiviteiten’. Het gevolg is dat de ontwikkeling van de drie soorten bij een stijging van de temperatuur niet langer meer synchroon loopt. (Lees verder. . .)
Natuurlijke klimaatbuffers (Bron: Nature Today)
Nederlandse overheden zijn druk bezig ons voor te bereiden op de gevolgen van de klimaatverandering. Technische maatregelen, zoals bijvoorbeeld hogere dijken, stuwen en pompen, hebben vaak het nadeel dat ze niet duurzaam zijn en snel vervangen moeten worden.
De coalitie Natuurlijke Klimaatbuffers maakt zich daarom hard voor meer natuurlijke oplossingen, zogeheten natuurlijke klimaatbuffers. (Lees verder. . .)
2019 op één na warmste jaar; oceanen warmer dan ooit (Bron: NOS/KNMI)Foto: Jessie van Neer
Het jaar 2019 was het op één na warmste jaar ooit gemeten en de afgelopen vijf jaar zijn gemiddeld de warmste jaren sinds de metingen begonnen, meldt de Wereld Meteorologische Organisatie.
Voor oceanen geldt dat vorig jaar het warmste ooit was, sinds onderzoekers de temperatuur in oceanen zijn gaan meten. Sinds 1980 is elk decennium warmer dan het vorige. Deze trend zal zich naar verwachting doorzetten, vanwege de nog altijd stijgende uitstoot van broeikasgassen. (Lees verder. . .)
Europa en Nederland
Voor Europa was 2019 zelfs het warmste jaar ooit gemeten. In Nederland staat 2019 met gemiddeld 11,2 graden op een gedeelde derde plaats, samen met 2006 en 2007. Het warmste jaar sinds het begin van de metingen in ons land was 2014 (11,7 graden), gevolgd door 2018 (11,3 graden). (Lees verder. . .)
Zonnestraling 2019 (Bron: KNMI)(Foto: Hans Janssen)
2019 was voor Nederland een zeer warm en zonnig jaar. Gemiddeld over de KNMI-meetstations scheen de zon 20 procent langer dan normaal (1981-2010). Hoe vertaalde dit zich naar de hoeveelheid zonnestraling, die bijvoorbeeld van belang is voor de opbrengst van zonnepanelen? (Lees verder. . .)
Muggen steeds actiever door warmere winters (Bron: Hart van Nederland)
Door de zachte winter zijn muggen steeds vaker actief in Nederland. En dat is volgens bioloog Arnold van Vliet van de Universiteit van Wageningen een zorgelijke ontwikkeling.
“Wat we de laatste jaren zien, is dat de agressieve huissteekmug steeds actiever wordt in warme winters. Naarmate het klimaat verder opwarmt stijgt de kans dat deze doodgewone Hollandse mug in de zomermaanden overdraagbare ziektes zal gaan overbrengen.” (Lees verder. . .)
Muggenoverlast in kaart: Nature Today/muggenradar